ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I İFTİRA SUÇU Av. Melis Ünlütepe


GİRİŞ
Ceza Yasamızın 267, 268 ve 269. maddelerinde, iftira suçu düzenlenmiştir.
Suç, failin, suçsuz olduğunu bildiği bir kimseye, asılsız suç isnat ederek ve hatta o
kimse aleyhine suçun maddi eser ve delililerini uydurarak yetkili makamlara şikayet
veya ihbarda bulunulması olarak düzenlenmiştir.
Bu suç ile korunmak istenen yarar, kişinin şeref ve saygınlığı ile adliyedir. Bu
suçun işlenmesi ise, söz konusu cürmün işlenmesi ile kendisine suç isnad edilen
kişinin şeref ve saygınlığını zedeleyecek, kişilik haklarına haklarına saldırı teşkil
edilecektir. Aynı zamanda, iftara suçu işlenmekle, suç teşkil eden bir eylemde adliye
vasıta olarak kullanılmış olacak, adliyenin varlık sebebine aykırı hareket etmesine
sebebiyet verilmiş olacaktır.

  1. MADDE METNİ
    MADDE 267:
    (1) Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın
    yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını
    ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil
    isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
    (2) Fiilin maddi eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza
    yarı oranında arttırılılr.
    (3) Yüklenen fiil işlenmediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya
    kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil
    nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri
    uygulanmışsa, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında arttırılır.
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    (4) Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya
    kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle
    gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden ayrıca kişiyi hürriyetinden
    yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
    (5) Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına
    mahkumiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; süreli hapis
    cezasına mahkumiyeti halinde, mahkum olunan cezanın ücte ikisi kadar hapis
    cezasına hükmolunur.
    (6) Mağdurun mahkum olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci
    fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar arttırılır.
    (7) İftira sonucunda mağdur hakkında hapis cezası dışında adli veya idari bir
    yaptırım uygulanmışsa; iftira eden kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile
    cezalandırılır.
    (8) İftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit
    olduğu tarihten başlar.
    (9) Basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı verilen mahkumiyet
    kararı, aynı veya eşdeğerde basın ve yayın organıyla ilan olunur. İlan masrafı,
    hükümlüden tahsil edilir.
    MADDE 268
    İşlediği suç nedeni ile kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını
    engellemek amacıyla, bu kişiye ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanan kimse, iftira
    suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılır.
    MADDE 269
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    (1) İftira edenin, mağdur hakkında adli veya idari soruşturma başlamadan
    önce, iftirasından dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın
    beşte dördü indirilir.
    (2) Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce, iftiradan dönme halinde,
    iftira suçundan dolayı verilecek cezanın dörtte üçü indirilir.
    (3) Etkin pişmanlığın;
    (a) Mağdur hakkında hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek
    cezanın üçte ikisi,
    (b) Mağdurun mahkumiyetin sonra gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın
    yarısı,
    (c) Hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek cezanın üçte
    biri,
    İndirilebilir.
    (4) İftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını
    gerektiren fiil dolayısıyla;
    (a) İdari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulması
    halinde; verilecek cezanın yarısı,
    (b) İdari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunulması halinde;
    verilecek cezanın üçte biri,
    İndirilebilir.
    (5) İftira suçunun basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde; bu madde
    hükümleri uygulanmaz.
  2. SUÇUN FAİLİ
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    Fail, suçsuz olduğunu bildiği bir kimseye, asılsız suç isnat ederek ve hatta o
    kimse aleyhine suçun maddi eser ve delililerini uydurarak yetkili makamlara şikayet
    veya ihbarda bulunan kimsedir.
    Madde metninde “kimse” denildiğine göre, failde bir özellik aranmamaktadır.
    Bu durumda, suçun faili herkes olabilecektir. Ancak, suçu devlet memurunun işlemesi
    cezayı arttırıcı sebeptir. Failin ihbar veya şikayeti takma ad kullanarak veya isimsiz
    olarak yapması durumu değiştirmeyecektir.
  3. SUÇUN MAĞDURU
    Dar anlamda suçun mağdurun, adliye veya adalet mekanizmasıdır. Geniş
    anlamada ele alınırsa, fail tarafından hakkında suç isnadı yapılan masum kişidir.
    Mağdur bir veya birden fazla gerçek kişi olabilecektir. İdari cezaların da kanun
    metnine eklenmesi sonucu, suçun, tüzel kişilere karşı işlenip işlenemeyeceği
    konusunda ise farklı görüşler vardır.
    Burada önemli olan, mağdurun belirli bir kişi olmasıdır. Kimliğin, fail tarafından
    açıkça belirtilmesine gerek yoktur. Önemli olan, failin suçsuz olduğunu bildiği ve hedef
    aldığı kişi hakkındaki beyanları neticesinde, yetkili merciin suçlanan kişiyi tespit
    edebilmesidir.
    Suç, yaşayan ve hayali olmayan herhangi bir kimseye karşı işlenebilir. Ancak,
    iftira suçunun tamamlandığı anda mağdurun hayatta olması lazımdır. Ölüye karşı
    işlenmesi halinde suç tasnii veya ölüye hakaret suçlarından biri oluşacaktır.
    Başlamış olan hukuk veya ceza muhakemesi süresince, davanın tarafı, sanık
    veya tanık durumundaki kişiler de beyanlarıyla suçu işleyebilirler.
    Kendi kendine iftira mümkün değildir. Bu durumda, suç üstlenme cürmü
    uygulanacaktır.
    Suç, aleyhinde takibat yapılması mümkün olmayan kişilere karşı işlenemez.
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
  4. MADDİ UNSUR
    Suçun maddi unsuru, failin, suçsuz olduğunu bildiği bir kimseye, asılsız suç
    isnat ederek ve hatta o kimse aleyhine suçun maddi eser ve delililerini uydurarak
    yetkili makamlara şikayet veya ihbarda bulunmasıdır.
    4.1. Şekli İftira
    4.1.1. Suçun İhbar veya Şikayet Sureti ile İşlenmesi
    Suçun oluşabilmesi için, suç, ihbar veya şikayet sureti ile işlenmelidir. İhbar;
    suç işlendiğinin yetkili makamlara herhangi bir şekilde bildirilmesidir. İhbarda şekil
    veya zarar görme şartı aranmaz.
    Şikayet ise, suçtan zarar gören kişinin, süresi içerisinde yetkili makamlardan
    ceza kovuşturması yapılmasını veya idari bir yaptırım uygulanmasını istemesi olarak
    tanımlanabilir. Şikayette imza şartı yoktur.
    4.1.2. İhbar veya Şikayetin Yetkili Makamlara Yapılması
    Suçun oluşabilmesi için ihbar ve şikayet yetkili makamlara ya da basın yayın
    yolu ile yapılmalıdır. İhbar ve şikayet, bunları kabul edebilecek yetkiye sahip her
    makam nezdinde yapılabilir.
    4.1.3. Suçun Konusunun Hukuka Aykırı Fiil Olması
    İftira suçunun konusunu hukuka aykırı fiiller oluşturabilir. Ancak bu fiilin suç
    teşkil etmesi şart değildir. Disiplin yaptırımını veya başka bir idari yaptırımı gerekli
    kılan fiiller de bu suçun konusunu oluşturabilir.
    İsnat edilen “hukuka aykırı fiil” belirli olmalıdır. Suçlamanın somut veriler
    içermesi gereklidir. Kovuşturma yapılamaycağı veya idari yaptırımın
    uygulanamayacağı durumlarda suç oluşmaz. Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı,
    zamanaşımı bu duruma örnek teşkil eder.
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    Şikayete bağlı suçlarda, şikayet etmeye hakkı olan dışındakilerin suç isnadı ile
    iftira suçu oluşmaz.
    4.1.4. Suçun Mağdurunun Masum Olması
    Suçun oluşabilmesi için, iftiracı, gerçeklere aykırı olarak, suçsuz olduğunu
    bildiği bir mağdura cezalandırılması gereken bir fiil isnat etmelidir.
    Mağdurun bir suçun faili olması halinde, daha hafif bir suçun ihbarı halinde suç
    oluşmaz. Gerçekten işlenmiş bir suça hafifletici sebepler eklenmesi durumunda suç
    oluşmaz. Ağırlatıcı sebepler ise doktrinde tartışmalıdır.
    İşlenmiş bir suç için, fail açısından, suç tipini değiştirici yeni unsurlar eklenmesi
    halinde suç oluşacaktır.
    İftira suçunun gerçekleşebilmesi için ihbar ya da şikayetin, failin özgür iradesi
    ile ya da tamamen kendi tasarrufuyla yapılması gereklidir.
    4.2. Maddi İftira
    Failin, suçsuz olduğunu bildiği bir kimseye, isnat ettiği asılsız suçun maddi eser
    ve delililerini uydurarak yetkili makamlara şikayet veya ihbarda bulunulması olarak
    düzenlenmiştir.
    Suçun oluşabilmesi için, uydurulan asılsız eser ve deliller belirli bir kişiye
    yönelmelidir ve masum olan mağdur hakkında ceza kovuşturması veya idari
    kovuşturma başlatabilecek ağırlıkta olmalıdır.
    Masum bir kimsenin, aklanmasını sağlayacak delillerin ortadan kaldırılması
    veya imhası halinde de suç oluşacaktır.
    Hakkında asılsız isnatta bulunulan kimse, gerçekten o suçu işlemişse, daha
    sonradan fail tarafından eser ve delillerin uydurulması iftira suçunu oluşturmaz.
  5. MANEVİ UNSUR
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    Genel kast suçun oluşması için yeterlidir.
    Failin, mağdurun suçsuz olmasını bilmesi gerekmektedir. Bu suçun
    işlenmesinde, saik gereklidir. Saik olmadan yapılan ihbarlar iftira suçunu oluşturmaz.
  6. SUÇUN ÖZEL GÖRÜLÜŞ ŞEKİLLERİ
    6.1.Teşebbüs
    Suç, ihbar ya da şikayetten yetkili merciin haberdar olduğu an tamamlanır.
    Delil ve emarelerin uydurulması halinde ise, yetkili mercilerin uydurulan delil ve
    emarelerden haberdar olduğu an tamamlanır. Suça tam teşebbüs mümkün değildir.
    Şikayet veya ihbarın yetkili makamlara ulaşamaması halinde ya da suçun delil ve
    eserleri oluşturulurken icra hareketlerine başlanıp da bitirilemediği hallerde eksik
    teşebbüs oluşur.
    6.2.İçtima
    Bu suçta, içtima mümkündür.
    Aynı ihbarla birden çok suç için ithamda bulunulması halinde, isnat sayısı
    kadar suç oluşacaktır. Aynı ihbar ile, birden çok kişiye suç isnadında bulunulmuşsa,
    kişi sayısı kadar suç oluşacaktır. Ancak, aynı suç kararı ile yapıldığı tespit
    edilebiliyorsa müteselsil suç hükümleri uygulanır.
    Fail aynı suç ile aynı şahsa karşı, birden fazla makamda şikayette bulunsa
    dahi tek bir suç oluşacaktır.
    Fail, suçsuz kimse hakkında birden fazla takibat yapılmasını amaçlamış ve
    çeşitli suç isnatlarını çeşitli makamlar nezdinde gerçekleştiriyorsa gerçek içtima
    kuralları uygulanmakla beraber, müteselsil suç da oluşacaktır.
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    Asılsız ihbarların aynı makam nezdinde tekrarlanması halinde, aynı suç işleme
    kararı varsa müteselsil suç; ayrı bir suç işleme kararı ile yapılmışsa gerçek içtima
    hükümleri uygulanır.
    Şikayetin yazılı yapılmış olduğu hallerde, imza taklidi yapılmışsa, fikri içtima
    hükümleri uygulanacaktır.
    6.3.İştirak
    İftira suçu açısından, iştirakın her şekli mümkündür.
  7. AĞIRLAŞTIRICI SEBEPLER VE MÜEYYİDE
    İftira suçunun işlenmesi halinde, fail, bir yıldan dört yıla hapis cezası ile
    cezalandırılır. Fiilin maddi eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde
    ceza yarı oranında arttırılır.
    Failin, aleyhinde suç isnadında bulunduğu kişinin, fiili işlememiş olması sebebi
    ile, beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi halinde;
    koruma tedbiri uygulanmışsa yarı oranında arttırılır, tutuklama veya gözaltı halinde
    ise, iftira suçuna ek olarak hürriyetten yoksun bırakma suçu da dolaylı olarak oluşur.
    Fail, mağdurun ağırlaştırılmış müebbet ya da müebbet hapis cezasına mahkum
    edilmesi halinde 20-30 yıl; süreli hapis cezasına mahkum edilmesi halinde cezanın
    üçte ikisi oranında cezaya mahkum edilir, ki bu süre beş yıldan az olamaz.
    Eğer, mağdur aleyhine verilmiş olan cezanın infazına başlanmış ise, failin
    alacağı cezada yarı oranında arttırım yapılır.
    Failin itham ettiği suç sebebi ile, mağdur aleyhine adli veya idari yaptırım
    uygulanmışsa, fail üç – yedi yıl arası hapis cezası ile cezalandırılır.
    ADLİYEYE KARŞI SUÇLAR I
    İFTİRA SUÇU
    Av. Melis Ünlütepe
    Suçun basın yayın yolu işlenmesi halinde, mağdur aleyhine verilen mahkumiyet
    kararı, aynı veya eş değerde basın ve yayın organları ile ilan olunur.
  8. ETKİN PİŞMANLIK
    İftira suçuna ilişkin etkin pişmanlık hükümleri 269.maddede düzenlenmiştir.
    İftira edenin, mağdur hakkında adli veya idari soruşturma başlamadan önce,
    iftirasından dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın beşte
    dördü indirilir.
    Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce, iftiradan dönme halinde, iftira
    suçundan dolayı verilecek cezanın dörtte üçü indirilir.
    Etkin pişmanlığın; mağdur hakkında hükümden önce gerçekleşmesi halinde,
    verilecek cezanın üçte ikisi; mağdurun mahkumiyetin sonra gerçekleşmesi halinde,
    verilecek cezanın yarısı; hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek
    cezanın üçte biri oranında indirim yapılabilir.
    İftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını
    gerektiren fiil dolayısıyla; idari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta
    bulunulması halinde, verilecek cezanın yarısı; idari yaptırım uygulandıktan sonra etkin
    pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın üçte biri oranında indirim
    yapılabilir.
    İftira suçunun basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde; etkin pişmanlık
    hükümleri uygulanmaz.

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir